Na de vorige les over Jip en Janneke die sneeuwwitje spelen filosoferen de kleuters door over Sneeuwwitje. Over beloftes, plichten, verplichtingen, trouw en zorgen. Over “voor wat hoort wat”. Over geluk en over rood worden van boosheid…..Over mannen die niet zonder vrouwen kunnen?

Ik vertel uit het oude boekje van mijn moeder uit haar kleuterklas van 30 jaar geleden. De plaatjes zijn nog steeds heel duidelijk voor de kleuters.

De dwergen huilen samen 11 grote tranen. De koningin wordt rood van woede en groen en…. oranje.

De kinderen verschillen van mening over de kleur die de boze koningin krijgt, ze krijgen, voor het eerst in de filosofieles, bijna slaande ruzie hierover.

Ik vraag: Waarvan krijg jij een kleur?

“Ik word rood als mijn mama mij niet hoort praten, dan ga ik schreeuwen en word ik rood, als mijn moeder aan de telefoon zit. Als ik niet op de computer mag dan ga ik huilen en dan word ik rood. Mensen die blank zijn die  kunnen alleen rood worden. Donkere mensen kunnen dat niet, die worden verbrand.”

Wat kan sneeuwwitje voor de dwergen doen?

“Als de kabouters iets verkeerd hebben gedaan kan Sneeuwwitje het uitgummen.  Sneeuwwitje kan alles vegen, dweilen en afwassen. Sneeuwwitje doet alle klusjes omdat ze dan in het huis mag blijven. Ze gaat ook de bedjes opmaken. Alles wat Sneeuwwitje moet doen moet ze zelf doen. Sneeuwwitje ging soep koken voor de dwergen.  Ze ging hun handjes wassen en ze in bad doen. Ze ging taarten bakken voor hun verjaardag.”

Zijn de dwergen allemaal tegelijk jarig?

“Er kan er maar één dwerg tegelijk jarig zijn. Misschien zijn er wel een paar tweeling, ze lijken wel op elkaar. Het zijn een zevenling en dan zijn ze allemaal tegelijk jarig.”

Vindt Sneeuwwitje het werk leuk?

“Ze gaat wel mopperen maar de dwergen houden wel van haar. Sneeuwwitje is wel gelukkig omdat de prins haar heeft geholpen. Bij de prins hoeft ze helemaal niet te doen. Als de prins komt heeft Sneeuwwitje genoeg gedaan”

Wat doen de dwergen als Sneeuwwitje met de prins mee gaat ?

“De kabouters gaan gewoon een nieuwe prinses zoeken, want die hebben ze nodig. Nee hoor ze kunnen het ook gewoon zelf doen of niet doen.”

Filosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster

De afgelopen maand bezocht ik met groep 4 en 5 tijdens de filosofieles de tentoonstelling in de kunsthal over Hyperrealisme. Filosoferen over nep en echt, over iets dat er lekker uitziet of echt lekker is; Hyperrealisme in geuren en kleuren, over man & paard . Kunstenaar , dichter en cartoonist Gideon Boorman was aanwezig bij deze les.

Gideon Boorman als Post-it Man

Na afloop van de les ga ik met hem in gesprek over wat hij gezien heeft:

“Inspirerend om je in actie en interactie te zien, Karin. Jij en je groep 5 leerlingen deden me beseffen met hoeveel voorkennis en vaste kaders ik kijk. En hoe fijn het is om weer met de onbevangen ogen van een kind te kunnen kijken.”

Man&Paard

Wat zie jij?

“Een spiegelei is gebakken en rauw dat kan je zien, dat komt omdat de kunstenaar het zo heeft gemaakt, hij heeft het beeld in zijn hoofd, het hoeft niet echt te zien, hij hoeft zelf geen eieren te bakken. Een echte straat is vies, want hij kan maar heel even schoon zijn, dus een schone straat is nep. 

Ziet het er echt uit? Wat wel en wat niet?

“Je ziet dat de Ketchup nep is want de fles klopt niet. De sla lijkt wel plastic, omdat hij zo glimt.  Ik zou wel een hap lusten, ik krijg er trek van.”

Heeft de schilder het gemaakt zoals het was?

“Dat hoeft niet , want je kan het ook bedenken. Of je maakt het in lossen stukken en dan schilder je het aan elkaar.”

Welk Schilderij zou jij boven je bed willen hangen?

“Deze motor hang ik boven mijn bed. Hij is zo ontzettend mooi, ik vind het schijnen, het is echt een cool motor.”

 “iets dat er lekker uit ziet zodat ik als ik geen honger heb toch van iets lekkers kan genieten”

Met groep 3 filosofen we over toverboeken, toverkracht, het bezitten van toverkracht of het je toe-eigenen, het overdragen, leren, verwerven of er gewoon mee geboren worden. Over de magische krachten van taal.

Ik vertel het verhaal van boze heks, waarin Haas en Egel het toverboek stelen, ze proberen te toveren en ze willen de macht overnemen van de boze heks, want ze is te lastig…

Van wie is het toverboek?

“Van de boze heks.”

Wie heeft het toverboek gemaakt?

“De heks heeft het gemaakt. De heks heeft het niet gemaakt, maar de Haas heeft het gemaakt omdat hij groot is. Als je klein bent kan je geen toverboek maken. Kleine kinderen kunnen geen toverboek maken want ze zijn er niet bij, bij het toveren. Een toverboek is gevaarlijk voor kleine kinderen, daarom zijn ze er niet bij. Dat is zo omdat kleine kinderen niet kunnen schrijven alleen maar krassen. Je moet wel kunnen schrijven , anders kan je geen toverboek maken. Toverboeken zijn niet gevaarlijk als je niet kan lezen. Dus kleine kinderen kunnen geen toverboek zelf hebben want ze zijn klein en ze kunnen niet lezen. Maar baby’s maken een kras-toverboek.”

Kan de haas toveren?

“De Haas is een dier dus hij kan niet toveren. De heks heeft de dieren ene stem gegeven en dat kan ze ook weer weghalen.” 

Kan je toveren zonder stem?

“Ja dat kan want je kijkt gewoon in het boek. Je moet wel kunnen lezen.  Je moet wel abracadabra kunne zeggen anders kan je niet toveren. Als je niets zegt dan gebeurt er niets. dus de heks kan zorgen dat de Haas gewoon stopt.”

Kan je een toverboek zelf maken?

“In een toverboek zit kracht, daarom kunnen we het niet zelf maken. De heks had toverkrachten in het boek gestopt. Als je boze heks bent dan stop je boze krachten in een toverboek. Als je een blije heks bent dan stop je blije krachten in een toverboek. De moeder van de boze heks heeft de krachten in het toverboek gestopt en de boze heks heeft ze gekregen.”

Filosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster

Met groep 4 filosoferen we over iets weggeven of verkopen, over iets doen wat een ander niet wil, over er gek uit zien en er goed uit zien en wat anderen daarvan vinden. Over sorry zeggen en echt spijt hebben.

We kijken een korte film waar Grover Kermit een toupet kado wil geven en Kermit niet wil omdat hij de verkoopwaar van Grover niet wil.

Daarna lezen de kinderen twee aan twee het gesprek tussen Grover en Kermit op papier na en ze verdelen de rollen.  We spelen het gesprek om de beurt in stukjes in de kring. Een passage uit dit stuk:

G:Wacht eens, hoe kunnen wij dat weten kikker? K:  Wij weten dat, Grover, want iedere keer dat jij iets aanbiedt, is het iets dat ik niet nodig heb. De laatste keer had je oorwarmers, en ik heb geen oren! Toen had je een neuswarmer, en ik heb geen neus! Toen kwam je met een tandenborstel, en ik heb geen tanden! Aaah! Dus wat je ook bedacht hebt, ik ga niks meer van je kopen. Dag! Grover!

De kinderen stellen zelf vragen over het gesprek tussen Kermit en Grover en we kiezen er een uit.

Waarom moet Kermit een pruik?

“Omdat hij geen haar heeft en dan wordt hij uitgelachen. Kermit vindt het lelijk zonder pruik. Nee Grover vindt Kermit lelijk zonder pruik heh….Toupet?? Als je geen haar hebt dan kan je botsen en dat is niet veilig. Dan kan je je hoofd verwonden, dus je hebt het haar gewoon nodig. Als het haar je hoofd niet beschermt dan krijg je bloed. Zonder haar kan je geen gel smeren.  Kermit zonder haar is gewoon lelijk. “

Wil Kermit ook wat Grover wil/doet?

“Nee Kermit wil het eigenlijk niet en hij doet gauw de deur dicht. De pruik is gewoon lelijk.”

Wat doe jij als iemand iets doet wat jij niet wil?

Wat doe jij als iemand doet wat jij niet wilt?

“Als iemand iets doet wat jij niet wil dan doe je het gewoon niet. Je gooit het gewoon weg als hij niet kijkt. Dan doe je het gewoon terug.”

Als iemand dingen zegt over jou?

-Ik doe een kleine scene met een LL en speel dat ik haar trui lekijk vind. Dan vraag ik of ze hetzelfde bij mij wil doen; “Uw blouse is stom en lelijk”zegt ze.-

“Je moet gewoon weglopen! Of bijvoorbeeld iets stoms zeggen over de trui. Sorry zeggen en dan een nieuwe trui kopen. Sorry zeggen als je iets vervelends heb gezegd.  Sorry helpt want je hebt ruzie en daarna zeg je sorry en dan los je het op. Sorry is / doet niets! Je kan ook weglopen of dopjes in je oren doen , je oren dicht doen of helemaal nieuwe kleren kopen.”

Filosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster

Met kleuters filosoferen over wel of niet iets zien, iets zijn, iets spelen, op één plaats tegelijk zijn, over identiteit en wisseling, over zichtbaarheid, schijn en werkelijkheid, over nep en echt.

Kan je in je eentje zeven dwergen zijn?

Ik vertel het verhaal van Jip en Janneke die Sneeuwitje spelen; Janneke is Sneeuwwitje, ze geeft Jip instructies wat hij moet doen, ook als ze “dood” op de grond ligt omdat ze van een vergiftigde appel heeft gegeten praat ze gewoon door. En Jip is stiefmoeder, zeven dwergen en de prins.

Waarom heet ze sneeuwwitje?

“Omdat het een sprookje is en dan kan je zelf kiezen. Omdat ze wit is.”

Kan een spiegel praten?

“Nee een spiegel kan niet praten  want hij heeft geen mond. De spiegel kan praten want hij heeft ogen en een mond. De spiegel heeft een gezicht. Je kan alleen kijken in de spiegel. Als de heks de spiegel betoverd heeft kan hij praten. De heks kan toveren en daarom praat de spiegel. Een spiegel kan alleen praten in sprookjes. In sprookjes kan alles, ook in een boek en een film.”

vliegende dwergen

Kan je praten als je dood bent?

“Dat kan alleen in sprookjes, niet in het echte leven. In de televisie heb ik gezien dat assepoester dood was. Ze was in een glazen kist en ze was dood gegraven. En toe zagen ze zeven dwergen.”

Kan je in je eentje zeven dwergen zijn?

“Jip is alle kabouters tegelijk. Je kan niet tegelijk zeven dwergen zijn want je kan 1 persoon maar zijn. Je kan alleen zeven dwergen tegelijk zijn als je alleen poppen hebt, die moet ze in je armen vasthouden. Je kan een pop aan een touwtje hangen en dan kan je ze alle zeven gebruiken. Als je de poppen aan stokjes doet dan ben je met acht. Je moet zeven kinderen hebben dan kan je zeven dwergen spelen.  Als je zes poppen hebt met een kostuum dan ben jij nummer 7.

jij bent nummer zeven

Als jij veel papa’s hebt dan ben jij de kleinste. Als je zeven dwergen wilt spelen dan moeten ze wel echt zijn. Sommige kinderen hebben het boek niet gelezen en dan is het nep. Nee, alleen echte dwergen weten wat ze moeten doen, sommige kinderen weten dat dan niet.”

Je moet 7 dwergen in je armen vasthouden.

Hoe doe je dat?

“Jip kan in zijn eentje zeven dwergen zijn want hij houdt ze stevig vast. Een mens ging heel hard lopen en dan werd hij ze allemaal tegelijk, dat kan als je heel hard loopt. Ik zag mensen lopen en ze veranderde in kabouters, ze waren rood met rode stippen en een hoed. Ik tover ze zodat ze onzichtbaar blijven , dan kunnen het er nog meer zijn en dan gaat mama niet schrikken.”

ieder zijn eigen dwerg

De kinderen maken hun eigen dwerg; “met een knoop in zijn buik en een een punt op zijn muts..”

Kleuterfilosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster

Groep 3 denkt na over verdrietige dingen, tranen, herinneringen, invloed van gedachten op wat je doet en  doen alsof.

Ik vertel het verhaal van Uil die trek heeft in tranenthee en dan eerst veel moet huilen voordat zijn pot vol is. Hij moet aan veel verdrietige dingen denken om zoveel tranen in de pot te krijgen.  (Bij uil thuis, Arnold Lobel)

Wat doet uil?

“Uil wilde thee maken en hij huilde en huilde , want hij dacht aan slechte dingen.”

Hoe smaakt tranenthee?

“Uil maakte huilend thee, het smaakt naar tranen het is zoet. Als je aan tranen likt is het zout.”

Hoe maak jij tranenthee?

Kan jij tranenthee maken?

“Ja als mijn broer mij slaat dan huil ik. Als ik tranen thee wil maken dan ga ik mezelf stoten en dan moet ik huilen. Als iemand overleden is dan moet je ook huilen. Je kan ook denken aan toen er iemand overleden was lang geleden; je oma ofzo. als ik huiswerk aan het maken ben dan moet ik soms denken aan iemand die overleden is en dan moet ik huilen. Je kan ook naar verdrietige dingen kijken om thee te maken; bijvoorbeeld een film waarin een konijn dood gaat. Ik ga gewoon denken aan mijn lievelingsvader en mijn lieveling auto. Je kan ook huilen als iemand je hard slaat. Als mijn broer iets niet wil geven dan ga ik huilen. Als je heel blij bent dan kan je ook huilen.”

Smaakt Tranenthee altijd hetzelfde?

“De tranenthee kan verschillend smaken want we spreken een andere taal. Iedereen heeft een ander soort tranen. Ja, als je een andere taal spreekt en anders bent dan smaakt het verschillend. Je kan ook huilen door geluiden en dat is voor iedereen anders want iedereen hoort anders..”

Gedachten helpen bij het maken van de tranenthee.

Waar komen tranen vandaan?

“Tranen kunnen ook uit de lucht komen. Dan zijn het regentranen en die smaken naar water. Dan wordt het regenthee en die smaakt naar modder.”

Hoeveel druppels heb je nodig voor één pot?

“Voor een pot tranenthee heb je 133 druppels nodig , nee veel meer, heel veel …”

Filosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster

Met de kleuterklassen filosoferen over kikkerprinsen en prinsessen, over trouw en beloftes, over natuur en cultuur, over metamorfose en betovering, over mens zijn.

In de kring staat de kikker met een kroontje en een gouden bal.

Wat zie jij?

“Ik zie een kikkerkoning en een gele bal. De gouden bal is van de kikker want hij speelt er mee. “

Van wie is die gouden bal?

“Hij is van een jongen , de kikker heeft hem afgepakt. De bal is van de kikker, omdat de kikker het heeft afgepakt. “

Ik vertel het sprookje van de kikkerprins.

Wat wil de kikker?

“De kikker wil in het bed van de prinses slapen en een kusje. Omdat hij het koud heeft en niet nat wil zijn en niet koud. De kikker is nieuwsgierig naar de kamer van de prinses. Alle kikkers kunnen een gouden bal pakken, maar niet alle kikkers zijn daar in die sloot dus dan kan het niet. “

De prinses gooit de kikker tegen de muur en dan…?

“De kikker plakt tegen de muur. De kikker heeft een gat, maar hij is niet dood, de kikker staat weer op en gaat in het bed klimmen. De prinses wist niet dat de kikker een prins was, anders had ze dat niet gedaan” De prinses is boos omdat de kikker in het paleis wou…omdat de kikker in haar bed wil slapen. Omdat de prinses dacht dat hij een kikker was en niet een prins, dat wist ze niet. Sommige kikkers zijn prinsen en dan heeft hij een kroon op. 

Waarom wil de kikker bij de prinses aan tafel eten?

Waarom wil de kikker bij de prinses aan tafel eten?

“Als de kikker trouwt met de prinses, dan wordt hij beter. Als de kikker met de prinses trouwt dan wordt hij weer een prins. De prinses heeft het beloofd en haar pappa zegt dat het moet. De prinses houdt niet van kikkerkusjes want die zijn nat. De prinses wil geen kus want kikkerkusjes zijn glibberig. Ook als het een prins is wil ze geen kusjes ..want de prins heeft glibberige lippen. De kikker is betoverd..hij is eigenlijk een prins. hij heeft een kroon en praat met echte kikkers niet.. De kikker was eerst een prins en daarna een kikker en toen weer een prins. De boze heks was ook een kikker.  Het is een slechte heks want slechte heksen betoveren altijd kikkers. De kikker wil bij de prinses in bed omdat hij geen bed heeft en omdat hij een prins is en toen is hij weer in een mens veranderd. Hij wil dat omdat hij de bal heeft gepakt. Hij wil droog blijven omdat hij een mens is. Mensen willen niet de hele dag nat zijn. Mensen willen wel af en toe in een schoon bad. “

Welke kikker is de prins?

De grote kikker is de prins omdat hij bijna echt lijkt. Hij heeft een mooi jasje aan dus is het een prins. Die ene heeft meisjes ogen dus is het geen prins.

 Met groep  4 en 5 filosoferen we over iets leren of iets kunnen, oefenen, het onmogelijke en wat betekent balans en concentratie, over zichtbare en onzichtbare balans.

We beginnen de les met een oefening op een been staan; wie kan dat het langst . Dan proberen we te balanceren met een buisrietje op je vinger. Het wordt helemaal stil in de kring.

Buigrietjes in balans

Dan kijken we naar een film:

The Incredible Power Of Concentration – Miyoko Shidav

Wat heb je gezien?

“De vrouw maakte een heel bouwwerk in de lucht en het viel niet om. Ja toch,door het veertje is het tenslotte toch ingestort.”

Kan iedereen dat?

“Niet iedereen kan dat, want je moet er voor oefenen. Je moet 3 a 4 uurtjes oefenen. Je moet veel meer oefenen want je moet veel doen. Pas over tien jaar weet je hoe het moet. Maar je kan het wel proberen of je het kan. Iedereen kan het leren. Nee! Niet iedereen kan het leren want stel je voor dat je geen handen hebt, dan kan je het niet leren. Na een operatie kan je dit ook niet gaan oefenen. Niet iedereen kan dat want het is onmogelijk. Als je lichaamsdelen mist; bijvoorbeeld armen of benen dan kan je dit niet. Baby’s kunnen dat nog niet.  Als je klein bent kan je dat nog niet.  Een baby kan dat nog niet, die heeft nog geen balans. Die botten zijn nog niet sterk. Kan jij het goed? Ja, ik heb geoefend in mijn kamer, als niemand kijkt. JeKunnen dieren dat? Een mier kan dat, omdat hij klein is. Een olifant  niet. Een mier kan op een dun touw, dan gaat hij niet breken. Loopt die mier dan ook op één pootje? Nee die loopt op al zijn pootjes. Hij kan wel goed balanceren op een blad. Een vlieg ook. Een olifant kan dat niet, die is te groeit. Behalve als het een circusolifant is. Kan een kip vliegen? Nee, want hij heeft geen balans. Wel want zijn vleugels zijn gelijk. Zijn vleugels zijn te dun, dus hij kan het niet.”

Wat is balans?

“Als je op een been gaat staan en je gewicht probeert te verdelen. Je kan dat van zelf. Je moet veel oefenen

Wat heb je nodig om dit te kunnen?

“Je hebt veel evenwicht nodig om dit te kunnen. Je hebt steun nodig, concentratie en sterke botten. Je moet rustig zijn.  Je moet veel jaren trainen. Het kan ook zijn dat je zo geboren wordt. Je hebt balanceerstokken nodig en dan moet je heel veel jaren oefenen. Een spin kan dat ook.”

Wanneer ben je in balans?

“Je hersenen zijn ook in balans. Als je darmen niet in balans zijn , dan ben je niet in balans. Je lichaam is niet in balans, je valt gewoon om. Als je buikpijn hebt dan zijn je darmen niet in balans. Je bent zelf in balans omdat je hersenen en je buik niet scheef zijn. Als je gepoept hebt dan ben je in balans. Als je slaapwandelt ben je ook in balans. Ik ben niet in balans als inkt uit bed kom want dan loop in zo…. -kind doet voor hoe hij heen en weer zwalkt-  Oef…Pffff! dat is wel echt filosofie.zeg…!”

Wat is balans?

“Balans is evenwicht houden. Balans houden zit ook in je armen. Balans zie je aan jezelf, want jij doet het. “

Balans is met je hele lichaam

Wat heb je nodig?

“Je kan beter je ogen dicht doen zodat niemand je kan afleiden. Als je je ogen dichtdoet dan kan je niet goed balanceren, maar je hoort wel. Zij heeft talent , daarom kan ze het. Je hebt concentratie nodig.”

Is er balans die je niet kan zien?

“Het ligt eraan of je moe bent, dat is balans. Er is een engel met een weegschaal , balans tussen waar en niet-waar, dat kan je niet zien. Lief en leed. De aarde draait en wij voelen het niet, de aarde is in balans, we weten het maar zien het niet. Een zware en een lichte kant kan je niet zien. De wolken en de aarde zijn in balans, je ziet het niet. De bal in de filosofieles helpt om ons gesprek in balans te hebben. Groeien kan je ook niet zien. Planeten want ze zweven en ze zijn in balans. Dat is space balans. De aarde probeert zichzelf in balans te houden. Onzichtbare balans is bijvoorbeeld als een vliegtuig in de lucht is verweg, dan kan je het niet zien. Als je op een touw loopt in het circus dan kan je dat touw niet zien als het heel dun is. “

Filosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster.

Met de kleuters filosoferen over perfecte prinsessen, over uiterlijke kenmerken en innerlijke, over verandering, oer echt en nep, over voelen, gevoeligheid en waarnemen.

Wat voor prinses zoekt de prins?

De prins zoekt een echte prinses, een prinses waarmee hij kan trouwen. Een prinses met een mooi gezicht, een mooie jurk. Ze moet slim zijn en mooi. Hij zoekt een lieve prinses. De prins zoekt een rijke prinses, omdat hij rijk wil zijn, want als hij geld wil lenen dan mag dat. De prins wil ook een slimme prinses , want stel dat hij iets vergeet dan kan de slimme prinses het meteen vertellen. Hij wil geen prinses met een snol want dan krijgen ze snorrebaby’s en die willen dan met niemand spelen.

Waarom zoekt de prins een prinses?

De prins zoekt een prinses omdat hij alleen is.

Hoe kan je zien dat het een prinses is?

Omdat ze een jurk heeft denkt ze dat het een prinses is. Nadat de prinses schoon was werd de prins verliefd op haar. Ze is geen prinses want ze heeft geen kroon. Je kan lelijk zijn en toch een prinses zijn.

Hoe ziet een echte prinses eruit?

Alleen als je schoon bent dan ben je een prinses. Je kan een baljurk aandoen en dan ben je een echte prinses, anders niet. Als je een roze jurk aan hebt dan ben je altijd een prinses. Nee! Als je een roze jurk aan hebt dan kan je op een prinses lijken , maar dan ben je het niet. Met een vieze jurk ben je geen prinses, dan ben je gemeen en niet lief. Toen ze in bad was geweest was ze weer helemaal lief.

Als je vies bent ben je dan niet lief?

Als je vies bent en met een jurk in bad gaat ben je niet lief. Als je jurk nat is ben je wel gewoon lief. Nat is niet hetzelfde als vies. Het ligt eraan hoe je bent. Als je stout doet ben je niet lief. Je jurk kan ook weer droog worden; je gaat naar school en naar huis en weer naar school en weer naar huis en dan is je jurk droog door het lopen…..en dan ben je ook weer lief.

Hoe weten ze of het een echte prinses is?

Welk dekentjes is het best

Met een magische spiegel weet je dat het een prinses is. Er ligt een erwt in haar bed. Omdat echte prinsessen dat voelen. Maar, echte mensen doen dat ook , zo kunnen hun dromen in de erwt gaan en dan heb je geen enge dromen meer. Alleen kleine prinsessen kunnen dat voelen.

De kinderen maken een bedje voor de prinses

Wat helpt het best in het bed van de prinses?

Het moet zacht zijn en dik, anders krijg je hoofdpijn. Dekens helpen. Een plank helpt niet , het moet wel dik zijn maar niet hard.

De prinses op de erwt

Kleuterfilosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster

Met de kleuterklassen filosoferen we over gevangen zitten, schuld & boete doen, vrijheid en bevrijden  en kostbaarheden..

Raponsje

In de kring staat een pop omwikkeld door een grote vlecht.

Wat is het?

“Het is een meisje dat vastzit in haar vlecht. Als het haar los zit dan zit ze vast. Ze zit vast aan een touw, iemand moet haar losmaken. Het jongetje kan haar losmaken.”

“Ze krijgt lang haar omdat ze 11 jaar oud is. Ze kreeg lang haar omdat ze heel lang  ging wachten. Ze heeft heel lang gedoucht en daarom is het haar lang. Als je gaat douchen en gaat slapen gaan je haartjes groeien, je moet heeeeel lang slapen.”

De kinderen wikkelen de vlecht af van de pop en kijken hoe lang hij is.

Raponsje in de torenkamer

Ik vertel het verhaal van Raponsje.

Hoe kwam Raponsje in de torenkamer?

“Raponsje kwam door een touw in de torenkamer. Ze komt in de torenkamer door haar haren. De heks heeft Raponsje in de torenkamer gegooid…..eh nee gezet niet gegooid. Ze is daar gekomen op de bezemsteel.”

Waarom zit Raponsje in de torenkamer?

“De heks heeft Raponsje in de torenkamer gezet omdat ze gemeen is de heks. De heks heeft Raponsje in de torenkamer gestopt omdat ze niemand in haar huis wil, omdat haar huis vies is. De heks is bang dat ze haar kwijt raakt, dat Raponsje wegloopt, want ze is heel mooi en ze heeft mooie haren. Anders gaat Raponsje weg rennen. De heks wou eigenlijk omdat dat de enige plek is , anders maakt Raponsje zich vies. Ik denk dat de heks dat wil , omdat het moet, omdat de vader dat heeft gedaan.”

Waarom doet de hekst dat?

“Ik denk dat Raponsje iets fout heeft gedaan.”

Zit ze gevangen?

“Eerst wel en toen niet meer, de prins kwam haar bevrijden zonder te vragen”.

Vindt de heks Raponsje lief?

“De heks vindt Raponsje niet lief omdat ze een prinses is. Heksen zijn ook niet lief omdat ze kindjes opsluiten. Misschien heeft de heks geen baby. De heks wil ook een baby.  De heks wil wel vrienden zijn met een andere heks om samen te spelen……samen spelen is gemene dingen doen zoals mensen opsluiten. Ze moeten spelen met speelgoed, zoals normale mensen doen…bijvoorbeeld met een trein van rood en blauw.”

Waarom heeft de heks de vlecht van Raponsje afgeknipt?

“De heks wil ook zo’n lange vlecht. De heks kan dat goed gebruiken. Omdat de heks gemeen is.”

We doen een spelletje in de kring; Wie is de prins/prinses?

Filosofieles ontworpen in samenwerking met Mirjam Poolster